Korekta pokoju przy pomocy korektora – błogosławieństwo czy nabieranie ludzi?

Korekta pomieszczenia przy pomocy korektora

Cel korektora

Przez ostatnie 100 lat toczyło się wiele debat i napisane zostało mnóstwo artykułów na ten temat.  Ale fakty się nie zmieniają. Żaden program nie jest w stanie zmienić akustyki pomieszczenia, a jedynie może przeszkadzać.

Naszym najważniejszym wymogiem w zakresie odgrywania dźwięków jest jak najmniejsza modyfikacja nagrania i odsłuchanie go w takiej formie, o jakiej marzy twórcy. Jest to pogląd ogólnie rozpowszechniony w świecie high-endu.

Dlatego bardzo niewielu fanów audiofilów korzysta z oprogramowania EQ lub urządzenia do korekty pomieszczenia.
Niestety to duży błąd. Nawet jeśli ktoś znajduje się w wyjątkowej sytuacji, gdy ma dobrą akustykę lub jego brzmienie jest już ustalone przez pomiary akustyczne i panele akustyczne, nadal pozostają wadliwe różnice częstotliwości, które warto naprawić.

Oczywiście dostępne są programy komputerowe, takie jak Equalizer APO.

Dla fanów analogu Dirac live mini dsp, który daje sobie radę nawet z 8 kanałami, kiedy słuchacze w ogóle ich nie słyszą.
Obecnie prawie każdy avr lub komputer jest w zasadzie wyposażony w program do korekty pomieszczenia. Są to na przykład: Audyssey MultEQ, Dirac Live, MCACC, ARC i lista jest długa.

Pomiar akustyczny Audyssey Bardzo nieprecyzyjny mikrofon. Za każdym razem pokazuje inne wyniki pomiarów.

Niestety programy te są przedstawiane jako programy korekcji pomieszczenia, więc ludzie są oszukiwani. Za ich pomocą możemy ustawić tylko wartości ciśnienia akustycznego. W lepszym przypadku możemy zsynchronizować transmisję impulsów np .: Dirac live

W tym miejscu laicy pytają: dlaczego jest to złe?

Te programy korekcji pomieszczenia mierzą tylko ciśnienie akustyczne, dzięki czemu nie są w stanie wpływać na pogłos, odbicia, fale stojące w pomieszczeniu, a nawet na ogromne odchylenie poziomu dźwięku spowodowane pogłosem. Programy EQ sygnalizują te odchylenia jako błędy, dlatego zmniejszają ciśnienie akustyczne, aby zmniejszyć lub zwiększyć odchylenia, które mogą wynosić nawet 15-20 dB.

Rezultatem tych spadków i wzrostów jest to, że ukrywają częstotliwości, które mogą nie być błędne, a tym samym powodują przesunięcie fazowe, a także zniekształcenia.

Zobaczmy przykład tej krzywej ciśnienia akustycznego i powodujący ją błąd.

Patrząc na ten pomiar ciśnienia akustycznego, widzimy ogromny spadek między 40-90 Hz, który powoduje niedobór przy głębokości 10 dB.

przed obróbką akustyczną
Na poniższym zdjęciu widzimy stojak hi-fi umieszczony obok głośnika, a dźwięk odbity od jego boku napotyka dźwięk dochodzący z głośnika, powodując tym samym zanikanie wartości ciśnienia akustycznego.

Umieszczenie panelu akustycznego w pobliskim punkcie odbicia

Jeśli umieścimy panel dźwiękochłonny w pobliskim punkcie odbicia, jak widać w naszym przykładzie z boku stolika hi-fi, możemy zmniejszyć odbicia dochodzące stamtąd i tym samym zakończyć zerwanie.

Mierząc ponownie po tym, możemy zobaczyć zmniejszenie spadku:

Program korektora sygnalizuje ten spadek jako błąd, dlatego podnosi niedostateczny przedział i tym samym wytwarza duże zniekształcenia.

Co to jest opóźnienie fazowe lub przesunięcie fazowe w programach DRC?

Mamy do czynienia z przesunięciem fazowym, gdy program EQ zaczyna zmieniać wartości ciśnienia akustycznego. Program EQ zmienia nie tylko poziomy sygnału, ale także wartości fazowe i zniekształcenia. Im większa zmiana poziomu i mniejsza szerokość pasma, tym większe i „bardziej strome” będzie przesunięcie fazowe.

Na poniższym rysunku można zobaczyć, jak zmienia się droga fazy wraz ze zmianą wartości ciśnienia akustycznego:

W takim momencie następuje obróbka akustyczna pokoju

To wtedy bierze się pod uwagę obróbkę akustyki pomieszczenia.
Fala stojąca lub dźwięk odbity od pobliskiego obiektu może spowodować wygaszenie lub szczyt do 10-15 dB. Program Eq próbuje to skorygować i podnieść o 10 dB, co powoduje duże zniekształcenia wraz z przesunięciem fazowym, ale jeśli umieścimy panel akustyczny lub jakąkolwiek membranę o wysokiej wydajności w tej części, możemy zakończyć lub zmniejszyć to odbicie, zapobiegając tym samym intensywnym zniekształceniom dźwięku.

Bas może odbijać się w pomieszczeniu nawet 100 razy w ciągu jednej sekundy, aż do całkowitego spowolnienia, powodując w tym czasie wiele wygaszeń i spadków wartości ciśnienia akustycznego. Dlatego widzimy taki zygzakowaty schemat.

krzywa ciśnienia akustycznego
Jeśli pomieszczenie jest poddane obróbce akustycznej, wtedy chodząc po pomieszczeniu, powinniśmy usłyszeć zrównoważony dźwięk z odchyleniem kilku decybeli w różnych jego częściach. Jeśli natomiast poruszamy się po pomieszczeniu bez obróbki akustycznej lub zaopatrzonym w niewłaściwe pochłaniacze dźwięku, w jednej chwili ogłuchniemy od dudnienia basów, a w następnym znikną zupełnie. W ostatnim przypadku zbalansowane brzmienie możemy ustawić tylko w jednej pozycji słuchacza (za pomocą programu korekcji pomieszczenia).

Nie mówiąc już o punktach odbicia.

W pomieszczeniu jest co najmniej 8 głównych punktów odbicia. Odbicia dźwiękowe, które słyszymy z opóźnieniem, odbieramy jako pomieszane i rozmyte dźwięki. Tych odbić nie można obsłużyć przy pomocy programów.

odbicia dźwięku

Co w takim razie oferują programy korektora?

Zasadniczo odzwierciedlają one odchylenia występujące na krzywej ciśnienia akustycznego w kierunku przeciwnym. Oznacza to, że nie zajmują się błędem, ale zajmują się bezpośrednio znakiem. Nie poprawi to transmisji sygnału z naszego głośnika ani akustyki naszego pokoju.

Jeśli pomiar akustyczny sygnalizuje szczyt o określonej częstotliwości w pozycji słuchacza, przyczyną często jest akustyka, ponieważ wiele odbić oddziałuje z bezpośrednią falą dźwiękową. W takich przypadkach korekta zmniejsza poziom znaku w częstotliwości, która powoduje problem, tak że referencyjne ciśnienie akustyczne pojawia się w pozycji słuchacza, ale nie zmieni to niewłaściwej proporcji dźwięków bezpośrednich i odbitych.

Dlatego program do korekcji pomieszczenia jest w stanie prawidłowo ustawić poziom ciśnienia akustycznego tylko w pozycji słuchacza. Zupełnie inny obraz dźwiękowy otrzymujemy nawet z odległości 10 cm.

Dlaczego więc powstają programy i urządzenia do korekcji pomieszczenia?

Jeśli nie będziemy zajmować się ogromnymi dochodami z tego tytułu i zajmiemy się drugą stroną medalu, to  musimy zdać sobie sprawę, że idealny pokój (czy też studio, kino domowe czy kino hi-fi) nie istnieje.

Nawet jeśli nasze pomieszczenie zostanie poddane doskonałej obróbce akustycznej, nie będziemy mieli idealnej krzywej ciśnienia akustycznego. Każde pomieszczenie ma własną krzywą częstotliwości, szczyty i spadki, które wynikają z jej długości, szerokości i wysokości, której nie możemy poprawić żadnymi panelami akustycznymi, ani pochłaniaczami dźwięku. Możemy starać się uzdrowić te problemy programami korygującymi pomieszczenie i faktycznie jest to bardzo wskazane.
Jeśli wprowadzimy drobne modyfikacje dźwięku, możemy znacznie poprawić jakość dźwięku, który i tak był już świetny.

W niektórych przypadkach wymiary pomieszczenia nie są w stanie udźwignąć wymiarów głośnika w nim umieszczonego, dlatego poniżej 100 Hz powstają basy, które trudno jest wytrzymać.  W takich przypadkach, panele dźwiękochłonne nie są wystarczająco wydajne, dlatego musimy obniżyć częstotliwości, które powodują problemy, ponieważ nie mamy innego wyjścia.

Spójrzmy na wady i zalety.

Czego nie potrafi elektroniczna korekta pomieszczenia?

Nie potrafi zmniejszyć pogłosu i echa pomieszczenia, zakryć odbić, zlikwidować fal stojących.
Nie potrafi naprawić zniekształceń sprzętu elektronicznego, takiego jak wzmacniacz, AVR, DAC i wszystkich urządzeń odtwarzających.
Nie potrafi wywierać wpływu lub naprawić wad tonów głośników i kabli.

Co może zrobić elektroniczna korekta pomieszczenia?

Podstawowe programy EQ ustawiają tylko ciśnienie akustyczne.
Poważniejsze programy DRC mogą również radzić sobie z transmisją impulsów i fazą, co może również poprawić dynamikę i klarowność dźwięku.
Z grubsza wyrównać częstotliwości, które powodują problemy ze względu na wielkość pomieszczenia.

Na koniec

Wygląda tak, jakbym był przeciwnikiem programów korekcji pomieszczeń.
Wcale tak nie jest. Co więcej, są one niezastąpione zarówno w akustyce studyjnej, jak i w świecie audiofilskim. Chciałem tylko pokazać, że programy te nie są wszechmocne i nie możemy zastąpić akustyki pomieszczenia prostym programem. Obecnie dla audiofile i audiofilskiego kina domowego używam wielu korektorów.

Moje własne dedykowane kino domowe, które prawie w każdej części ma idealne krzywe, ma mimo wszystko spadek między 45 a 80 Hz. Nie można tego poprawić żadnymi panelami akustycznymi ze względu na problem konstrukcyjny. Dlatego używam mini DSP Dirac Live z 8 kanałami. https://www.soundimports.eu/en/ddrc-88a.html

Przed mini dsp program Equalizer APO był dla mnie najbardziej użytecznym na komputerze audio, który jest zintegrowany z systemem Windows i działa doskonale jako korektor parametryczny. Jednak program Room EQ Wizard REW, który jest dostępny tutaj bezpłatnie, jest niezbędny do tej formacji.

Equalizer APO w ogóle nie wpływa na jakość dźwięku po instalacji. Niestety mam stary, ale naprawdę dobry subwoofer Linn sizmik bez regulatora fazy, dlatego musiałem przejść na osobny mini dsp, który jest w stanie poprawić transmisję impulsów i poradzić sobie z moim problemem z powodu przesunięcia fazowego.

Codziennie bywam w studiach, pokojach muzycznych High End i muszę przyznać, że wszędzie można by poprawić jeszcze nieprawidłowości występujące w pokojach przez nas obsługiwanych, za pomocą mini DSP Dirac Live.

Dziękuję za przeczytanie.

Nie wahaj się podzielić swoją opinią w komentarzach poniżej!

Autor Robert Polgár

IA